’t Bergjebos is een sterrenbos en het oudste bos van Appelscha 

’t Bergjebos in Appelscha dankt haar naam aan het bergje midden in het bos. Het is het centrale punt van het bos. De hoofdpaden in het bos liggen in een stervorm en leiden allemaal naar dit punt. Naast het bergje ligt een vijver met in het midden een eiland met forse bomen. Wij lopen mee met boswachter Kees van Son. Hij leidt een groep van tien personen door het bos tijdens een excursie.

Hij laat een hoogtekaart zien op zijn telefoon. ,,Zie je dat in het bos allemaal lijnen lopen? Dat zijn laagtes, in de vorm van greppels. Sommige daarvan zijn nog in werking. De sloten werden bij de aanleg gegraven om het natte bos te ontwateren. Op sommige plekken liggen de greppels om de zes meter. Om deze reden is ‘t Bergjebos naast een sterrenbos ook een rabattenbos.” Het ligt vol rabatten, waarop bomen werden geplant.

Een stukje verderop leunt Van Son tegen een grote boom. Dik is hij ook. ,,Met een aantal andere bomen is deze boom het oudste van het bos, van de hele omgeving zelfs. Hij is geplant rond 1871, deze gigant.” Tien meter daarnaast staat nog zo’n eik. ,,In dit deel werd vroeger niet gekapt, dat gebeurde voornamelijk verderop. Je zult zien, daar is het bos veel jonger.” Hij bedoelt daarmee het deel van het bos dat aan de kant van de Drentseweg ligt. Het bos diende als reservekas. In de omgeving woonden veel veenarbeiders. Zodra er in de winter geen werk was, konden deze arbeiders aan het werk in het bos. Een soort sociaal fonds. Naast de stervormige paden, werden er ook kronkelpaden aangelegd.

Aangekomen aan de andere kant van het bos, knakt de boswachter een tak af van een boom. ,,Jullie zullen wel denken, waarom doet hij dat nou? Zomaar een tak afknakken van een levende boom. Dit is de vogelkers, een exoot, die eigenlijk niet in Nederland hoort. We zijn ze liever kwijt dan rijk in het bos.” Hij knakt de tak nog een aantal keer doormidden en geeft iedereen een deel. ,,Ruik er maar eens aan, wat ruiken jullie?” Het is even stil. Niemand kan erop komen. Het ruikt wel naar iets specifieks, maar wat het is. ,,Bitterkoekjes”, verklapt Van Son dan. ,,Ja, nu je het zegt, wat bijzonder”, zegt één van de aanwezigen. En zo noemt hij het ene leuke feitje na de andere.

Aan de linker zijde staat een dode eik. ,,Deze eik laat Staatsbosbeheer staan, ook al is hij dood. Er zit in een dode boom meer leven dan in een levende boom.” Hij wijst naar het schors. ,,Ik haal het er nu niet af, omdat er beesten in kunnen zitten die in winterslaap zijn, een vleermuis bijvoorbeeld. Maar in de zomer, zie je achter zo’n stuk schors de wereld aan beestjes zitten. Veel bosbewoners leven ervan.” De kruin is er door Staatsbosbeheer uitgehaald om het gevaar op vallende takken te voorkomen. Deze boom kan nog wel dertig jaar staan.” Een bos, rijk aan cultuurhistorie en verhalen. Een bezoekje waard.

Lees ook over het Stellingenpad, dat door ’t Bergjebos komt.

Fotocredits:

Henk Vondeling

Verder zoeken in onze database