Friese Waterlinie
Friese Waterlinie is weer zichtbaar gemaakt

Cultuur

Friese Waterlinie is weer zichtbaar gemaakt

Weet jij wat de Friese Waterlinie is? Volkomen begrijpelijk als je dat niet weet, dus hier een korte uitleg: het betreft, anders dan je zult verwachten, een linie over land. Het is geen bestaande rivier of iets dergelijks. Een verdedigingslinie, waar over nagedacht is. Grof geschut tijdens de Tachtigjarige Oorlog vanaf 1582, zonder dat er ook maar een enkele vorm van geweld bij kwam kijken.

Het gebied langs de schansen, stuwen en dammen werd tijdens de Tachtigjarige Oorlog onder water gezet ter bescherming van het gebied. De troepen konden op die manier onmogelijk verder trekken.  Een kleine eeuw later, in de rampjaren 1672-1673, speelde de linie, waaronder de Blessebrugschans tussen De Blesse en Wolvega en de Bekhofschans bij Nijeberkoop, opnieuw een belangrijke rol in de verdediging van het Friese land en de Friese steden. Ondanks verwoede pogingen van de bisschop van Münster, beter bekend als Bommen Berend, om Friesland binnen te vallen, bleek de Friese Waterlinie in staat om zijn invasieleger tegen te houden. De schansen, die op strategische plaatsen lagen, waren de enige doorgangen richting Leeuwarden. Op deze manier werd de Friese hoofdstad beschermd.

De voormalige Blessebrugschans is gedeeltelijk in ere hersteld. De meanders (kronkels) van de rivier de Linde zijn uitgegraven en de rond 1925 gedempte gedeelten zijn weer teruggebracht in het landschap. De Blessebrugschans werd aangelegd in 1582 en is daarmee één van de oudste schansen van de Friese Waterlinie.

Hoewel de Blessebrugschans (coördinaten: 52.857663, 6.024226) in 1673 door Münsterse troepen werd vernield en de linie werd doorbroken, slaagde de bisschop van Münster er niet in om Friesland te veroveren.

De Bekhofschans ligt verscholen in een bosje waar de Linde kruist met de Bekhofweg in Nijeberkoop (coördinaten: 52.933565, 6.165268). Het is een kleinere schans en werd tijdens de Tachtigjarige Oorlog gebouwd in 1632. De schans diende als een vooruitgeschoven grenspost en had een waarschuwingsfunctie voor het achterliggende gebied. In 2007 zijn de contouren van de vervallen Bekhofschans weer zichtbaar gemaakt.

De Friese Waterlinie bestaat uit de volgende schansen: Kuinderschans, schans Slijkenburg, Blessebrugschans, Schoterschans Oudeschoot, Baansterschans (Terband/ Heerenveen), Tolbrugschans, Bekhofschans, schans Makkinga, Breebergschans, Zwartendijksterschans, schans Bakkeveen en de schans Frieschepalen. De Zwartendijksterschans aan de Schansweg in Een-West is de best bewaard gebleven schans van de regio.

Langs de linie zijn wandel– en fietsroutes uitgezet. Lees hier een verdiepend verhaal over de waterlinie en hoe Friesland werd bijgestaan door de elementen.

Fotocredits:

Henk Vondeling
Lenus van der Broek

Verder zoeken in onze database