14.000 jaar oud gereedschap wordt gevonden op het Lochtenrek 

Toen Wiebe van der Vliet in Makkinga kwam wonen, wist hij niet dat die plek zoveel invloed zou hebben op zijn verdere leven. Hij vond tientallen oude gereedschappen op zijn erf, stuk voor stuk wel 14.000 jaar oud, met regelmaat raadpleegt hij archeologen en Van der Vliet startte zelfs een studie geschiedenis met als verdieping archeologie. 

Maar het begon allemaal met de aankoop van die woning, in het jaar 2000. ‘De woning kochten we van de familie Hamman, die meteen een leuk welkomstcadeau voor ons had’, beschrijft Van der Vliet. De vrouw opende een kistje en toonde vondsten die haar man tijdens het tuinieren had gedaan. Onbekend was nog wat het was, maar het kon wel eens heel oud zijn, werd verteld. Een klingschrabber, zo blijkt nu, was één van de drie voorwerpen: een vuurstenen schraper, ‘die 14.000 jaar geleden werd gebruikt voor houtbewerking of het snijden van huiden’. ‘Rondtrekkende oerjagers van de Hamburg cultuur, de eerste mensen in deze regio na de Neanderthalers. Overblijfselen van de eerste moderne mens in Ooststellingwerf. Ze trokken hierlangs tegen het einde van de laatste ijstijd. Allemaal hier, op ons erf’, zegt de welingelichte Wiebe. 

Om zeker te weten of de gift van de oude bewoners wel wat was, toog de toch wel nieuwsgierig geraakte Van der Vliet naar het Drents museum. ‘Ontzettend bijzonder’, noemde de archeoloog aldaar het, waarna het begon te kriebelen. Vaker begon Wiebe naar de grond te kijken en vond ook zelf met regelmaat steentjes, ‘want daar lijken ze op’. Vuurstenen, maar wel precies in zo’n vorm dat het als gereedschap werd gebruikt. Klingetjes, mesjes, pijlpunten en schrabbers, van alles vond hij op zijn erf. ‘Ik had het nooit gedacht, maar ik begon aan de studie en leerde veel over deze omgeving. Ik blijk gewoon bovenop een archeologische schat te wonen’, zegt de Makkingaster. In alle boeken kwam hij het woord Lochtenrek tegen. Het is de plek waar tijdens de ijstijd gletsjers lagen en toen die smolten ontstonden de Tjonger en het Klein Diep. 

Kleine kampementen
‘Op precies deze plek lag een ondieper gedeelte, waardoor het aantrekkelijk werd voor beesten om de oversteek te maken’, legt Van der Vliet uit. ‘Daarmee werd het ook aantrekkelijk voor de jagerverzamelaars. Zij konden zo makkelijker aan hun eten komen. Er stonden op deze plek kleine kampementen met een paar tentjes.’ 

N381
Tijdens de studie van Wiebe van der Vliet werd begonnen met de opwaardering van de N381. ‘Alsof het zo had moeten zijn’, zegt hij. ‘Er werd veel gegraven, waardoor vele malen meer oude gereedschappen en andere voorwerpen naar boven kwamen. Als een kind in een snoepwinkel liet ik mijn hond uit.’ Inmiddels prijken er zo’n honderdvijftig archeologische vondsten in zijn vitrinekasten.

‘Toen er met de viaducten werd begonnen, heb ik de naam Lochtenrek aangedragen als naam voor de oversteek – ik ben Fries van origine, maar ik vond dat deze plek de originele Stellingwerfse naam moest dragen.’

Op aandragen van Van der Vliet is tevens een infopaneel aan de Tjonger komen te staan met uitleg over de bijzondere plek die Lochtenrek heet. ‘Moet je nagaan, dat was waarschijnlijk allemaal niet gebeurd als ik in het jaar 2000 die woning niet had gekocht.’ 

Het Lochtenrek bezoeken? Parkeer dan op coördinaten: 52.995167, 6.258694. 

Meer human interest lezen? Lees dan het verhaal over Klaas Bovenkamp, Richard en Carina Zeestraten of Flemming Punter. 

Fotocredits:

– Rens Hooyenga
– Henk Vondeling

Verder zoeken in onze database