Onderduikershol bij Diever kreeg De Wigwam als bijnaam

Diep in de bossen van het Drents-Friese Wold, op het landgoed Berkenheuvel, is een onderduikershol te bekijken. De schuilplaats is in de wijde omgeving uitgegroeid tot een bekend en belangrijk oorlogsmonument. Het is volledig gerestaureerd en van binnen te bekijken.

De schuillocatie werd door een groep verzetsstrijders gebouwd in de winter van 1943 en 1944 in een onopvallende zandheuvel in het dennenbos. De knokploeg groef het uit, verstevigde het met dennenstammen en herstelde de zandheuvel in haar oude vorm. Soms schuilden er wel twintig personen tegelijkertijd. Het deed ongeveer een jaar dienst, waarna de plek door verraad door de Duitsers werd ontdekt. Bij de inval werden elf onderduikers en hulpverleners aangehouden en daarna gedeporteerd naar Duitsland. Slechts één van hen overleefde de oorlog.

Fokke Hessels, één van de bewoners tijdens de oorlog, was een verwoed lezer van Indianenverhalen. Daarom kreeg het onderduikerscomplex de naam ‘De Wigwam’. Er is onder meer een gemeenschappelijke ruimte en een slaapgedeelte te bekijken.

De onderduikers hebben in het hol zonder enige vorm van comfort in enkele kleine en bedompte ruimtes een allesbehalve aangename periode doorgebracht. Het hol werd in 1994 ingrijpend gerestaureerd. Door lekkage in de betonnen fundering waren vrijwel alle steunbalken aangetast. Omdat het gemeentebestuur eraan hechtte de historische voorziening in stand te houden, werd in totaal 40.000 euro aan het onderduikershol verspijkerd en verbeterd.

De helft van dat bedrag werd bijeengebracht door bijdragen van verschillende fondsen. Zo’n vijftien vrijwilligers voerden de restauratie uit, waarbij de schuilplaats vrijwel vanaf de grond weer werd opgebouwd. Een vorige ingrijpende opknapbeurt vond vlak na de oorlog plaats. Toen werd een gedenkplaat aangebracht, met daarop de namen van de mensen die niet terugkeerden. Niet alleen aan de binnenkant werd het hol in de oude staat gebracht, ook de toegang tot het onderduikershol werd veranderd. De Historische Vereniging in Diever zorgt voor het beheer en onderhoud van het onderduikershol. Zij krijgt daar een jaarlijkse bijdrage voor.

Op initiatief van de historische vereniging en Natuurmonumenten is bij het onderduikershol een informatiepaneel geplaatst. Het is voorzien van tekst en foto’s.

Het onderduikershol bezoeken kan op de volgende manieren: wandelend via een route van 8,3 kilometer. Deze wandelroute voert langs onder meer de kraaiheide, een bospoel en een landhuis. De route is te verkrijgen bij het Toeristisch Informatiepunt in Diever, maar je kunt vanuit het dorp ook de gele paaltjes volgen. Fietsend (tussen fietsknooppunt 59 en 68) en via een route voor geocaching.

Lees ook het verhaal over het onderduikershol bij Appelscha en die op de Kale Duinen. Geïnteresseerden lezen ook het verhaal over verzetsstrijder Marinus van Emst en vinden een bezoekje aan het Uffelter Binnenveld waarschijnlijk ook leuk.

Fotocredits:

Henk Vondeling

Verder zoeken in onze database