Na het hoogveen is de cirkel rond 

Het Stellingenpad is verkozen tot ‘wandelroute van het jaar 2023’ in de Benelux. Wij liepen alle routes. In dit verslag beschrijven we etappe 12: een route van 25,2 kilometer, van Westervelde naar Appelscha.

Deze route start heel modderig, maar via de zijkanten van het aan flarden gereden pad, is het goed te doen. Het bos wordt kort daarna verlaten, waarna ook de plassen verdwijnen. Het is zonnig. In de blauwe lucht hangen slechts een paar wolken. Via een fietspad en daarna de zeer rustige De Fledders steek ik de Kolonievaart over. Lopen doe ik inmiddels in Huis ter Heide. Na nog een kort stukje fietspad duikt de route het bos in. Het is het bos rond het Esmeer, onderdeel van het Fochteloërveen. Linksaf staan allerlei soorten bomen, bomen met een verhaal. Voornamelijk bomen die heel oud kunnen worden. Het Bos van de Toekomst, heet het en het is een gedenkbos. Staatsbosbeheer stelt mensen in de gelegenheid om er zelf bomen te planten ter nagedachtenis aan iemand of een speciale gebeurtenis bijvoorbeeld. Bomen trosteren de tijd en velen zullen er vele mensengeneraties lang staan.

Er staan ook bordjes bij de bomen, zo’n tweehonderdvijftig in totaal. Ik ga een paar bij langs. Voor de toekomst van onze kinderen en kleinkinderen, werd geschreven door (o)pa en (o)ma Hanse.

Bij een andere boom een gedicht ter nagedachtenis aan Rick:

Deze boom verbindt in weer en wind
de wereld met de wolken
waar zij, door ons zo zeer bemind,
het hemelrijk bevolken.

Een andere tekst kan van alles betekenen: Ter herinnering aan een fout die we nooit hadden mogen maken.

Het zet je aan het denken. Wat zou dat geweest zijn? Het is er heerlijk wandelen tussen de dennen, eiken, berken, beuken en andere soorten. Het wordt afgewisseld met heide en in het midden van het toekomstbos is een soort open cirkel met enkele bomen gecreëerd. Enkele bomen werden er geplant door basisscholieren.

Er volgt een kaarsrechte beukenlaan van ongeveer achthonderd meter. Kijk in deze laan in het voorjaar vooral ook eens omhoog. Verse groene en rode blaadjes wisselen elkaar af. Prachtig. En dan, na een afslag naar links, schamp ik een stuk van het Esmeer. Vijfhonderd meter in diameter is hij en bijna perfect rond. Het is een pingoruïne en wel de grootste van Drenthe. Een souvenir van de laatste ijstijd. Diverse picknickbankjes en boomstammetjes kom ik tegen om op plaats te nemen, om te genieten van de zon. Iets te vroeg.

Zigzaggend loopt de route terug naar de Kolonievaart, waar een pittoresk, wit ophaalbruggetje overgestoken wordt. Bij de sluis zie ik in de verte Veenhuizen. Een paar van de in totaal 124 Rijksmonumenten. Veenhuizen lijkt in niets op andere dorpen. Het is een voormalige dwangkolonie. Het is herkenbaar aan de rechte lanen en statige panden. In het dorp kan de toerist zich vermaken in musea, ateliers en de sfeervolle eet- en drinkadresjes die allemaal gevestigd zijn in historische gebouwen. De route loopt niet door het dorp, maar de Stellingenpadwandelaar zou er vanaf de Bankenboschweg naartoe kunnen lopen. Deze Bankenboschweg steek ik over. Al staande op het bruggetje over de Schaaphokswijk ernaast kan ik iedere wandelaar aanbevelen om even naar rechts te kijken. Uitkijken doe je over de vaart, waarover grillige takken van beide zijden naar elkaar toe groeien. Aan het einde van de vaart staat een woning. Humaniteit, staat erop. Een voormalig dokterswoning. De tocht wordt voortgezet, nog een klein stukje op het fietspad rechtdoor, waarna een volgend fietspad koers zet richting het hoogveen van het Fochteloërveen.

Veen, tot aan de horizon. Vlak achter de vlonder langs ligt de brede wal om de waterhuishouding in het veen te controleren. Niet te missen. Het fietspad wordt daarna ingeruild voor een minder verhard pad, wandelpad De Bonghaar, waar je het veen nog onder je voeten kunt voelen trillen. Het smalle pad loopt dwars door het veen, langs vennen, tussen het riet door. Hier en daar kom je een boompje tegen. Water is er in overvloed. Tijdens de wandelroute zijn bijzondere dieren te aanschouwen. De afgelopen jaren zijn er vele baltsende kraanvogels gesignaleerd. Ik zie weinig. Geen kraanvogel, geen ringslang. Mijn teller staat op slechts één kikker. Anders is het aan de andere kant van het veen. Een stukje over de Fochteloërveenweg leidt het pad mij naar een nieuw fietspad door het veengebied. Het pad richting Ravenswoud. Geen kraanvogels, maar tientallen andere vogels, Exmoorpony’s, Galloway koeien, een savanne, maar dan net anders. Het pad loopt door tot aan Ravenswoud. Via de Eerste Wijk loop ik naar het dorp waar ik startte aan deze tocht. Appelscha. De ronde is bijna compleet. Maar nog niet voordat het bruggetje over de sluis en de Boslaan mij naar het pas opgeknapte Bergjebos en Kerkebos leiden.

’t Bergjebos in Appelscha dankt haar naam aan het bergje midden in het bos. Het is het centrale punt van het bos. De hoofdpaden in het bos liggen in een stervorm en leiden allemaal naar dit punt. Een paar van deze hoofdpaden bewandel ik om daarna de Boslaan weer over te steken. Het Kerkebos ligt vol met greppels. Sommige daarvan zijn nog in werking. De sloten werden bij de aanleg gegraven om het natte bos te ontwateren. Op sommige plekken liggen de greppels om de zes meter. Ik loop langs zo’n stukje. Het ligt vol met rabatten, waarop bomen werden geplant. Na de Hildenberg en het Bosbad van Appelscha volgt nog een stukje Drents-Friese Wold, waarna ik aankom op het beginpunt, de Boerestreek van Appelscha. Het weer is nog steeds lekker, waarna ik samen met mijn medewandelaars op het terras ga zitten. Het voelt als een overwinning, en dat terwijl het Stellingenpad nog niet afgerond is. Er volgen nog drie etappes: van Prikkedam naar Oosterwolde, Oosterwolde naar Haulerwijk en de Doorsteek Noordwolde. De noord- en zuidlus. Tot de volgende.

Lees ook over etappe 11 en etappe 13 of het algemene verhaal over het Stellingenpad.  Ontdek ook onze wandelpagina.

Fotocredits:

Henk Vondeling